Uit vrije wil is geschreven door Marcel Derkse, schrijver en mysticus, en draagt de ondertitel Oude wegen voor nieuw leven. Marcel Derkse schrijft over “een zingevende psychologie gebaseerd op toegepaste mystieke wijsheid, gericht op de bevrijding van het essentiële in onszelf”.
Het allermooiste woord in het voorgaande citaat vind ik “toegepaste”. Dit impliceert voor mij dat het boek niet blijft steken in een theoretische verhandeling, maar dat het heldere ideeën en oefeningen aandraagt op grond waarvan je zelf kunt bepalen wanneer jouw leven voor jou zinvol is en hoe je daar naartoe kunt bewegen. En dat maakt de schrijver wat mij betreft ook waar.
Verbinding
In deel I schrijft Derkse over de waarde van de vrije wil in ons leven en komt dan uit op het begrip verbinding. Vervolgens schrijft hij over de betekenis van relaties. En dat er eigenlijk maar één absoluut Bestaan is waar wij allen onderdeel van zijn. Hij betoogt dat relaties bedoeld zijn om ons te verbinden in die eenheid (en niet om te binden). Het gaat hier om de verbinding van het individu (zo dat al bestaat) met dat absolute Bestaan. Oftewel: jezelf verbinden met het essentiële in jezelf, je diepste Zelf, de Bron of hoe je dat ook wilt noemen.
Deze opvatting vind je terug in alle grote en ook veel kleinere religies en levensbeschouwingen, vaak op andere wijze onder woorden gebracht, maar in essentie met dezelfde betekenis.
Ook gaat Derkse in op wat hij noemt “de blauwdruk van onze levensweg”, die de kennis in zich draagt van hoe ons (individuele en gemeenschappelijke) leven is bedoeld te zijn; “de enige werkelijk bij ons passende wijze”. Een wijze die overigens – logischerwijs – voor ieder individu anders kan zijn.
Toegepaste mystiek
Maar het mooiste komt in deel II en III aan bod. Hierin beschrijft Derkse twee mogelijke paden van transformatie. In deel II, “Van offer naar bekroning, De weg van zeven smarten en zeven vreugden”, belicht hij een weg uit de christelijke mystiek; in deel III “Van aanvaarding naar vrije wil, De weg van de zeven verfijningen”, put hij uit het traditionele soefisme (de mystieke tak van de islam).
Zeven smarten en zeven deugden
In deel II ontdekt Derkse een soort pelgrimsplaats in het bos: de weg van de zeven smarten en de zeven vreugden. Hij bewandelt deze weg, doet verslag van zijn ervaringen en geeft uitleg bij de betekenis van wat hij meemaakt. Een heel indrukwekkend verhaal voor wie zoekt naar innerlijke zingeving en transformatie of de bevrijding van het essentiële in onszelf.
Het offer
Om een klein tipje van de sluier op te lichten vertel ik iets over de eerste smart: het offer. Het offer vraagt je om één van je gehechtheden op te geven, te offeren. Een gehechtheid die tussen jou en de werkelijkheid in staat. Wat wil je loslaten om meer ruimte voor innerlijke groei te maken? “Offer uit verlangen” is de raad die wordt meegegeven, en dus niet uit schuld. Het offer op zich wordt vaak als een smart ervaren; het leidt echter naar vreugde, vreugde van de ziel. Verder schrijft hij: “Probeer niet iets te doen of te bereiken om je zorg of hindernis uit de weg te ruimen. Toon met heel je wezen je bereidheid het aan te bieden”. God heeft geen zorgen, geef je zorgen aan Hem.
Ook het laatste deel, “Van aanvaarding naar vrije wil”, is een prachtige weg naar zingeving en transformatie en lijkt in veel op het voorgaande pad.
Leven en dood
Marcel Derkse is behalve schrijver en mysticus ook een boeiende en innemende persoon. Een schitterend interview met hem van Annemieke Schrijver is te zien op de website van de NPO, waarin hij onder andere vertelt over het wonder waardoor hij nog leeft.
Uit vrije wil, Oude wegen voor nieuw leven, Marcel Derkse, 2000, Ankh-Hermes, ISBN: 90 202 7022 2, alleen nog tweedehands te koop.
